HHNK land­schaps­ele­menten voor subsidie niet biolo­gische boeren

Indiendatum: 5 jul. 2023
Antwoorddatum: 16 aug. 2023

In het artikel van Follow the Money van 28 juni wordt het gratis cadeau van het waterschap aan boeren beschreven. Hierbij kunnen agrariërs extra groene subsidies aanvragen. [1] Ons waterschap heeft deze regeling beschreven op https://www.hhnk.nl/inzet-waterlopen-als-landschapselement-bij-glb-aanvraag

Het bijzondere onderdeel van deze regeling is de mogelijkheid dat al aanwezige landschapselementen in eigendom van het waterschap, gebruikt mogen worden voor het aanvragen van subsidie, waarbij een sloot dubbel meetelt in oppervlakte (zogenaamd wf2). Door de HHNK regeling wordt het landschapselement in feite aan de agrariër in bruikleen gegeven voor de groene subsidie aanvraag.

De publicatie van het Hollands Noorderkwartier over de regeling lijkt te hebben plaatsgevonden op 17 april van dit jaar. Het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft op 8 mei uitleg gegeven over voorwaarden voor (mede)onderhoud, waaronder dat het waterschap aanvullende voorwaarden mag stellen voor deelname aan deze eco-regeling.

De fractie van Water en Natuur heeft op 30 juni hierover Technische vragen gesteld. [2]

Partij voor de Dieren heeft aanvullende vragen aan D&H over deze regeling:

1. Op welke manier is deze regeling binnen HHNK tot stand gekomen, ook gelet op de aanvulling van LNV op een later moment? Is er contact geweest met de provincie en LNV hierover?
   
   Antwoord:
   De regeling is geïntroduceerd door het Rijk. In overleg met de portefeuillehouder is voor 2023 gekozen om de invulling te laten aansluiten bij het huidige beleid van HHNK. De mogelijke toepassing is daarbij beperkt tot waterlopen waarvoor een agrariër onderhoudsplichtig is. Vanuit
   HHNK worden er geen extra voorwaarden gesteld aan de toestemming, maar wordt uitgegaan van algemeen geldende regels en voorwaarden. Als HHNK aanvullende voorwaarden zou willen verbinden aan toestemming, zou dit apart geregistreerd en gecontroleerd moeten worden, terwijl HHNK geen inzicht heeft in aanvragen van individuele agrariërs bij RVO. Dit zou veel extra capaciteit vragen en is moeilijk uitvoerbaar. Een toekomstige aanpassing van de regels voor onderhoud met daarin meer aandacht voor ecologie bij het slootonderhoud, kan op termijn bijdragen aan betere ecologische waterkwaliteit in een groot aantal sloten. Dit geldt dan voor alle agrariërs die sloten onderhouden.
   Er is hierover niet apart contact geweest met de provincie en LNV.
   
   
2. Betreft het hier toestemming voor al aanwezige landschapselementen, waardoor er geen nieuwe landschapselementen (bomenrijen, slootjes etc.) ontstaan op HHNK areaal?
   
   Antwoord:
   Bij HHNK gaat het alleen om waterlopen (Zie de antwoorden hierboven).
   
   
3. Aan welke aanvullende randvoorwaarden moeten agrariërs voldoen om toestemming te krijgen van HHNK? [3]
   
   Antwoord:
   Zie eerder antwoorden.
   
   
4. Moeten agrariërs een vergoeding betalen aan het HHNK voor gebruik van de regeling? Zo nee, in hoeverre wordt hiermee rechtsongelijkheid gecreëerd voor agrariërs die geen gebruik kunnen maken van gratis HHNK landschapselementen?
   
   Antwoord:
   Agrariërs betalen geen vergoeding aan HHNK bij gebruik van de regeling. Er moet sprake zijn van onderhoudsplicht door de agrariër volgens de legger. Als er bij een agrarisch bedrijf geen sprake is van waterschapssloten die aan de voorwaarden voldoen, kan een ondernemer alleen waterlopen in eigen eigendom hiervoor inzetten. U refereert hier aan het gelijkheidsbeginsel. Het gelijkheidsbeginsel betekent voor de overheid dat gelijke gevallen op een gelijke manier worden behandeld. Het moet dan 00k echt gaan om gelijke gevallen. HHNK geeft alle agrariärs die met hun gronden grenzen aan waterschapssloten in het secundaire en tertiaire watersysteem dezelfde toestemming. Er is daarbij sprake van een onderhoudslast voor de desbetreffende agrariërs volgens regels van HHNK (het is in die zin niet 'gratis'). De agrariërs dragen verplicht bij aan de instandhouding van het landschapselement 'waterloop'. Zonder het onderhoud door de agrariërs zouden de waterlopen verlanden, tenzij HHNK het onderhoud voor eigen rekening zou nemen.
   
   
5. Ziet u het beschikbaar stellen van HHNK landschapselementen voor de eco-regeling als een geitenpaadje in de subsidieregeling?
   
   Antwoord:
   Het is niet aan HHNK om een standpunt in te nemen over de vraag of er spraken is van een 'geitenpaadje', maar aan de landelijke politiek.
   
   Over de huidige rijksregeling ten aan zien van waterschapssloten als landschapselementen is landelijk discussie gaande. Mogelijk wordt de regeling nog aangepast. De uitvoering van de nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en de eco-regeling is sterk in ontwikkeling.
   Vanuit de Unie van Waterschappen wordt dit onderwerp gevolgd. Ook wij volgen de ontwikkelingen en zullen de toestemming van HHNK aan agrariërs voor 2023 opnieuw bekijken.
   
   
6. Het doel is dat Nederland in 2030 moet voldoen aan 25% biologisch areaal. Dit is ook goed voor de waterkwaliteit. Biologische boeren (of die in transitie zijn) kunnen al aanspraak maken op de eco-regeling. Op welke manier helpt het beschikbaar stellen van de HHNK landschapselementen aan het doel richting meer biologisch areaal?
   
   Antwoord:
   Wij kunnen niet beoordelen of deze regeling bijdraagt aan het vergroten van het percentage biologisch areaal.

Antwoorden op de vragen van de fractie Water & Natuur zijn hier te vinden.

[1] https://www.ftm.nl/artikelen/waterschappen-doen-boeren-sloten-cadeau

[2] https://waternatuurlijk.nl/hollands-noorderkwartier/actueel/technische-vragen-artikel-ecoregeling

[3] https://www.rvo.nl/onderwerpen/glb-2023/landschapselementen#waterschapssloten