Onder­be­maling veenweide Natura 2000-gebied Kwadijk

Indiendatum: 5 dec. 2023
Antwoorddatum: 11 jan. 2024

Inleiding

Op 24 november 2023 is er een vergunning verleend voor onderbemaling achter Kwadijk[1] in Kwadijk. ( https://zoek.officielebekendmakingen.nl/wsb-2023-14646.pdf )

Ten noorden van de Kwadijk ligt het Natura 2000-gebied Polder Zeevang. Een gebied dat bescherming heeft volgens de Vogelrichtlijn[2]. Het Beheerplan Polder Zeevang[3] spreekt van natte graslanden met veel vogelsoorten, waaronder rietgans, smient en grutto, waarbij “het huidige waterbeheer.. [heeft] direct effect op de instandhoudingsdoelstellingen.” “Plannen voor wijzigingen vallen niet onder vigerend peilbeheer”

Daarnaast betreft het een veenweidepolder en is onderbemaling een belangrijke oorzaak van bodemdaling en voor substantiële CO2 uitstoot. De “Concept Regionale Veeweidestrategie” benoemd Polder Zeevang ook bewust en benoemd juist dat grondwaterstanden omhoog moeten en niet naar beneden.

Het peilgebied 5701-1 heeft op dit moment een streefpeil van -2.35 meter onder NAP. De vergunning verlaagt dit naar -2.56 meter.

Vragen

Over de afgegeven vergunning hebben we de volgende vragen:

1. Bij de officiële bekendmakingen staat dat het een gebied van “ca 35ha” betreft. De vergunning spreekt over “ca 2.2 ha”. Kunt u dit verschil verklaren?
   
   In eerste instantie is de vergunning aangevraagd voor een grotere oppervlakte en vervolgens na communicatie met de aanvrager gecorrigeerd. De vergunningverlener heeft zelf het juiste oppervlakte gezet. Het gaat dus om 2,2 ha, niet 35 ha.
   
   
2. De vergunning spreekt over peilafwijking gedurende “de wintermaanden”. Wordt daar de meteorologische of de astronomische winter mee bedoeld?
   
   Meteorologisch, dus vanaf 1 december.
   
   
3. Betreft het hier inderdaad onderbemaling in het Natura 2000-gebied Polder Zeevang?
   
   Ja.
   
   
4. Is HHNK betrokken geweest bij het Natura 2000 beheerplan Zeevang?
   
   In 2019 bij de evaluatie en verlenging van het oude beheerplan is HHNK betrokken als stakeholder door Provincie Noord-Holland. Het oude beheerplan is toen tijdelijk verlengd en vervolgens is deze opgegaan in een geactualiseerd beheerplan in 2022.
   
5. Heeft er een toets op de Wet Natuurbescherming plaatsgevonden, zoals Beheerplan Polder Zeevang[4] vereist?
   
   De provincie is bevoegd gezag voor Natura 2000 doelen, en het verlenen van vergunningen op basis van de natuurwetgeving. Wij kunnen op basis hiervan geen vergunning weigeren. De aanvrager is erop gewezen dat er nog toestemming nodig is van de provincie. Bij het verlenen van een watervergunning wordt er niet rechtstreeks getoetst aan het Natura 2000-beheerplan. Deze toets gebeurt in het kader van het verlenen van een omgevingsvergunning voor natuur/een Natura 2000-activiteit. Wanneer laatstgenoemde activiteit samen met andere activiteiten wordt aangevraagd, is veelal de gemeente bevoegd gezag voor het verlenen van de vergunning, waarbij de provincie een verklaring van geen bedenkingen afgeeft voordat de vergunning wordt verleend. Als de omgevingsvergunning voor natuur/een Natura 2000-activiteit apart wordt aangevraagd, verleent de provincie de vergunning. In de praktijk is de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord de instantie die deze aanvragen behandelt. Aanvrager is erop gewezen dat er nog toestemming nodig kan zijn van een andere overheid, in dit geval voor het uitvoeren van een activiteit in Natura 2000-gebied.
   
   
6. Wie moet controleren op de voorwaardes uit het beheerplan m.b.t. het waterpeil? Is dat HHNK, de provincie of de aanvrager?
   
   De controle op het voeren van het juiste waterpeil ligt bij HHNK, de controle op de overige voorwaarden uit het beheerplan ligt bij de provincie.
   
   
7. Deelt u de mening dat onderbemaling in veenweide gebieden zo veel mogelijk voorkomen moeten worden en dat nieuwe onderbemaling ongewenst is?
   
   Vanuit het oogpunt van CO2 emissie en bodemdaling is het niet wenselijk dat over grote oppervlakken van peilgebieden peilverlagingen plaatsvinden om de drooglegging te vergroten. Een aanleiding voor peilverlaging kan een te kleine drooglegging zijn voor een functie. Dit kan zowel de functie 'Landbouw' als de functie 'Natuur' zijn. Wanneer niet gekeken wordt naar aanpassingen van en binnen functies, is een aanpassing in een klein deel van het grote peilgebied te verkiezen boven een algehele peilverlaging in het gehele peilgebied. Peilafwijkingen (onderbemalingen) kunnen dan een oplossing bieden. Conform de Beleidsregels Peilafwijkingen (2009) staan wij bij veengrond een maximale drooglegging van 40cm toe.
   De provincie is het bevoegd gezag om over aanpassing van en binnen functies te besluiten. Onder leiding van de provincie wordt binnen het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) en toebehorende gebiedsprocessen gewerkt aan een oplossing voor de verschillende maatschappelijke opgaven in het landelijk gebied. HHNK zit in een adviserende rol aan tafel bij het PPLG om de uitgangspunten "water en bodem sturend" uit te dragen.
   
   
8. Gaat u de vergunning intrekken?
   
   Nee. Wij kunnen de vergunning alleen intrekken op basis van de belangen van het hoogheemraadschap, dus waterstaatkundige belangen. De aanvrager heeft aanvullend op de watervergunning ook een vergunning nodig voor het uitvoeren van een Natura 2000-activiteit. Als deze niet wordt afgegeven, mag de aanvrager de werken alsnog niet uitvoeren.

[1] 23.1098358

[2] https://www.natura2000.nl/gebieden/noord-holland/polder-zeevang/polder-zeevang-kaart

[3] https://www.bij12.nl/onderwerpen/natuur-en-landschap/natura-2000-beheerplannen/93-polder-zeevang/

[4] https://www.bij12.nl/wp-content/uploads/2018/10/Natura-2000-Beheerplan-93-Polder-Zeevang.pdf pag. 60-61